Azbest składa się z cieniutkich włókien, jest elastyczny, odporny na mróz i wysokie temperatury, na działanie kwasów i innych substancji żrących, doskonale nadaje się do wytwarzania tkanin ognioodpornych, okładzin hamulcowych, sznurów uszczelniających. Pod nazwą azbest kryje się grupa minerałów skałotwórczych występujących w przyrodzie i znanych od tysięcy lat. Ale dopiero nieco ponad sto lat temu, w dobie rewolucji przemysłowej, zrobił prawdziwą karierę. W Polsce przede wszystkim znalazł zastosowanie w budownictwie, także mieszkaniowym. Szczególnie popularne, bo niedrogie, stały się w latach 60. i 70. XX wieku płyty azbestowo-cementowe faliste (eternit) do pokrywania domów jednorodzinnych i budynków gospodarczych oraz płyty izolacyjne, którymi okładano ściany bloków.
Od około ćwierć wieku wiadomo, że azbest, bardzo przydatny w produkcji około 3 tysięcy wyrobów, jest rakotwórczy. Każda stara płyta włóknowo-cementowa zawierała od 11 do 13% rakotwórczego azbestu. Niczym niezabezpieczone płyty są szkodliwe, nawet jeśli tylko leżą na dachu. Deszcze wymywają z nich bowiem spoiwo cementowe, przez co wiązki włókien azbestu zostają odsłonięte, rozszczepiają się i uwalniają do środowiska.
Od 1997 roku w Polsce obowiązuje zakaz produkcji wyrobów zawierających azbest, obrotu azbestem i wyrobami, które go zawierają oraz sprowadzania azbestu i wyrobów, które go zawierają. Rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z 23 października 2003 roku mówi, że wszelkie wyroby, które zawierają azbest muszą zniknąć do 31 grudnia 2032 roku.
Obowiązek złożenia informacji o azbeście
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest, wyroby zawierające azbest, instalacje lub urządzenia zawierające azbest, drogi utwardzone odpadami zawierającymi azbest, rury azbestowo-cementowe oraz usunięte wyroby zawierające azbest inwentaryzuje się poprzez sporządzenie spisu z natury.
Osoba wykorzystująca wyroby zawierające azbest ujmuje wynik inwentaryzacji w „Informacji o wyrobach zawierających azbest”. Informację tą osoby fizyczne przedkładają corocznie, w terminie do 31 stycznia wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta, natomiast osoby prawne składają ją do właściwego marszałka województwa.
„Informację o wyrobach zawierających azbest” sporządza się w 2 egzemplarzach: jeden egzemplarz przedkłada się w formie pisemnej właściwemu organowi; drugi egzemplarz przechowuje się przez okres jednego roku, do czasu sporządzenia następnej informacji.
Przypominamy zatem osobom wykorzystującym azbest o obowiązku złożenia Wójtowi Gminy, do dnia 31 stycznia, „Informacji o wyrobach zawierających azbest”. Druk „Informacji” dostępny jest w Wydziale Środowiska i Gospodarki Odpadami (pok. 114) oraz do pobrania poniżej.
W ramach projektu pn. „J-ednolita S-trategia T-erytorialna (…)” opracowano krótką ulotkę informującą o szkodliwości azbestu oraz jego usuwaniu i unieszkodliwianiu. Ulotki rozdysponowane zostaną wśród mieszkańców Ornontowic posiadających na swych posesjach odpady lub wyroby zawierające azbest, ujęte w inwentaryzacji wykonanej dla terenu Gminy Ornontowice.
